Z dniem 1 stycznia 2004 r. wchodzi w życie szereg zmian w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do najistotniejszych nowości (zmian) należy zaliczyć:
1. Wprowadzenie opcji podatkowej w postaci 19% podatku liniowego od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Podatnik będzie mógł wybrać czy chce płacić podatek 19% liniowy, czy według skali podatkowej: 19%, 30%, 40%. W przypadku wyboru 19% opodatkowania podatnik nie będzie mógł korzystać z kwoty wolnej, wspólnego opodatkowania się z małżonkiem czy z preferencji przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz ulg i zwolnień, w tym praw nabytych do ulg uczniowskich. Nadal będzie korzystał z odliczenia z tytułu składki na ubezpieczenie społeczne oraz powszechne ubezpieczenie w Narodowym Funduszu Zdrowia; będzie mógł również odliczać stratę.
Przeczytaj cały artykuł 2. W zakresie przepisów dotyczących pozarolniczej działalności gospodarczej przyjęto rozwiązania polegające na:
a.. doprecyzowaniu momentu uzyskania przychodu należnego u podatników dostarczających energię, świadczących usługi telekomunikacyjne, radiokomunikacyjne, jak i z zakresu gospodarki wodnej i ścieków,
b.. zaliczeniu do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej – analogicznie jak u osób prawnych – równowartości rozwiązanych lub zmniejszonych rezerw zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów,
c.. zmianie istniejącej definicji pozarolniczej działalności gospodarczej poprzez zdefiniowanie jej na potrzeby ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
d.. uporządkowaniu przepisów dotyczących zaliczania do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych na potrzeby tej działalności,
e.. umożliwieniu podatnikom płacącym zaliczki w uproszczonej formie odliczania składek na powszechne ubezpieczenie w Narodowym Funduszu Zdrowia w trakcie roku podatkowego, a nie dopiero po jego zakończeniu. Doprecyzowano również, iż podatnicy ci obliczają zaliczki według skali obowiązującej w danym roku podatkowym,
f.. wprowadzeniu zmian w zakresie cen transferowych mających na celu ujednolicenie przepisów regulujących szacowanie dochodów pomiędzy powiązanymi podmiotami krajowymi i pomiędzy podmiotami krajowymi oraz zagranicznymi.
3. Wprowadzono jednolitą 19% stawkę dla przychodów kapitałowych opodatkowanych na zasadach zryczałtowanych, przykładowo dla dochodów w postaci:
a.. odsetek od pożyczek (było 20%),
b.. odsetek i dyskonta od papierów wartościowych (było 20%),
c.. dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych,
d.. odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania (było 20%),
e.. dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (było 20%).
4. Do dochodów z transakcji giełdowych oraz dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną będzie miała zastosowanie jedna, liniowa 19% stawka podatkowa. Dochodów tych nie łączy się z dochodami uzyskanymi z innych źródeł, opodatkowanymi według progresywnej skali podatkowej.
5. Określono kwotowo koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych.
6. Zlikwidowano ulgi polegające na odliczaniu poniesionych wydatków od podatku z zachowaniem praw nabytych w przypadku ulgi na remont i modernizację (będzie można wykorzystać aktualny trzyletni limit odliczeń trwający do końca 2005 r.) oraz ulgi uczniowskiej. Jednocześnie w budżecie państwa zostały zagwarantowane środki m.in. na finansowanie umów o naukę zawodu oraz refundacje kosztów dojazdu do szkół średnich młodzieży z rodzin ubogich w związku z likwidacją tzw. ulg edukacyjnych. Pozostawiono jednak prawo do odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia w wysokości 7, 75% podstawy jej wymiaru.
7. Zredukowano ilość ulg polegających na odliczaniu poniesionych wydatków od dochodu – pozostała ulga rehabilitacyjna, ulga na spłatę odsetek od komercyjnych kredytów mieszkaniowych, możliwość odliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Darowizny na rzecz organizacji prowadzących działalność pożytku publicznego w zakresie zadań publicznych oraz na cele kultu religijnego odlicza się łącznie do wysokości 350 zł rocznie.
8. Utrzymano możliwość pomniejszenia podatku dochodowego wynikającego z zeznania, o kwotę dokonanej wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego nie większą jednak niż kwota stanowiąca 1% podatku należnego.
9. Ograniczono liczbę zwolnień podatkowych, m.in. nie będzie zwolnienia obejmującego ryczałty samochodowe na jazdy lokalne oraz zwolnienia obejmującego wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika w postaci bonów, talonów i innych znaków, uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi.
Władysław Sikora
