Zwierzę Roku 2022: świnia brodawkowata
Berlin/Landau, 26 stycznia 2022 r. „Ze względu na stale rozwijający się afrykański pomór świń oraz dodatkowe zagrożenia, najwyższy czas zacząć działać, zanim dla azjatyckich świń brodawkowatych będzie za późno” – mówi lekarz weterynarii dr. Sven Hammer, członek zarządu Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych na Rzecz Ochrony gatunków i Populacji (ZGAP) oraz dyrektor Zoo Görlitz. „Dlatego jako organizacja zajmująca się ochroną gatunków, postanowiliśmy skierować centrum uwagi na świnię brodawkowatą w ramach kampanii „Zwierzę roku 2022”.
W trakcie trwania kampanii zbierane będą datki, które umożliwią wprowadzenie działań mających na celu ochronę zagrożonych wyginięciem gatunków świń. I tak w stacji hodowlanej na indonezyjskiej wyspie Jawa, ma zostać utworzona rezerwowa populacja świń rasy Sous blouchi. Istnieją już także koncepcje ochrony rzadko występującej świni jawajskiej oraz zagrożonej wyginięciem świni wisajskiej z Filipin. Kampania ma umożliwić szybkie wdrożenie działań.
Wiele dzikich gatunków świń z Azji Południowo-Wschodniej zagrożonych jest utratą siedlisk spowodowaną nielegalnym wyrębem, komercyjną wycinką drzew oraz zajmowaniem terenów dzikich przez człowieka. Pozostałości populacji żyją na małych, odciętych od siebie terenach. Kolejny problem to hybrydyzacja, tj. genetyczne mieszanie się z żyjącymi na wolności lub zdziczałymi świniami domowymi, jak również z dzikimi świniami euroazjatyckimi. Dodatkowo, zagrożeniem są także intensywne polowania, po pierwsze, ponieważ w niektórych regionach są one preferowanym źródłem pożywienia, a ich mięso często osiąga na rynku wyższą cenę niż mięso świń domowych, po drugie dlatego że powodują one szkody w uprawach, co z kolei wywołane jest utratą ich siedlisk.
Obecnie istnieje jeszcze jedno poważne zagrożenie dla świń brodawkowatych – „afrykański pomór świń”.
Jest to wysoce zakaźna choroba wirusowa, która dla większości zarażonych świń jest śmiertelna. Wirus nie zagraża człowiekowi. Podczas gdy choroba zakaźna prowadzi do ogromnych strat w przemyśle mięsnym, epidemia może doprowadzić do całkowitego wyginięcia populacji, szczególnie w przypadku gatunków świń brodawkowatych, które żyją tylko na bardzo ograniczonych obszarach – małych wyspach.
Kampania „Zwierzę Roku 2022” ma na celu nie tylko wdrożenie bezpośrednich środków ochronnych na terenach, z których pochodzą świnie brodawkowate, ale także zwrócenie uwagi na niepewną sytuację świń w europejskich ogrodach zoologicznych. Z powodu rozprzestrzeniania się afrykańskiego pomoru świń, jest ona bardzo napięta. W niektórych ogrodach zoologicznych wprowadzono już długoterminowy obowiązek przebywania świń w stajniach zamkniętych. Niektóre ogrody zoologiczne zmuszone są zrezygnować z hodowli nawet najrzadszych gatunków świń, ponieważ ze względu na przepisy dotyczące zdrowia zwierząt, które początkowo nie rozróżniają zwierząt hodowlanych od zagrożonych gatunków świń, nie mogą zagwarantować hodowli długoterminowej. „Konieczna jest współpraca z władzami, naukowcami i decydentami w celu znalezienia praktycznych rozwiązań w odpowiednim czasie, tak aby stada hodowlane, które są tak cenne i nieodwracalne dla zachowania gatunku, nie padły ofiarą radykalnych środków”, dr Viktoria Michel, koordynator projektu kampanii „Zwierzę roku” i lekarz weterynarii w Naturschutz-Tierpark Görlitz e. V. – Zoo Görlitz.
Również dr Johanna Rode-Margono, przewodnicząca grupy ekspertów ds. świń w Światowej Unii Ochrony Przyrody IUCN, podkreśla: „Ze względu na coraz mniejsze, bardzo zagrożone populacje na wolności, ochrona dzikich zwierząt w niewoli staje się coraz ważniejsza. W obliczu wysoce zakaźnych chorób, takich jak afrykański pomór świń, musimy w odpowiednim czasie stworzyć żywotne, zdrowe populacje świń brodawkowatych, aby działały jak arka lub odnowa w naturalnych siedliskach, w przypadku ich wyginięcia na wolności”.
Z punktu widzenia niektórych ludzi świnie brodawkowate niekoniecznie są pięknościami. Swoją nazwę zawdzięczają trzem parom brodawkowatych obrzęków na twarzy, które wpływają na bardzo charakterystyczny wygląd starszych knurów. Na obszarach, na których dzikie świnie występują naturalnie, jako wszystkożerni inżynierowie krajobrazu są one kluczowym gatunkiem ekologicznym. Ze względu na ich zachowania związane z żerowaniem i ryciem, ale także jako ofiara dla innych zagrożonych gatunków oraz podstawa żywienia dla rdzennej ludności, pełnią podstawowe funkcje w dużych i małych ekosystemach.
Kampania „Zwierzę roku“ została powołana do życia w 2016 roku w celu wspierania zagrożonych gatunków, których zagrożenia nie były dotychczas przedmiotem zainteresowania opinii publicznej. Tytuł „Zwierzę roku“ przyznawany jest gatunkom zwierząt, które stoją na granicy wyginięcia, nie mają żadnego, lub jedynie niewielkie lobby i często nie są brane pod uwagę przez „wielkie organizacje ochrony przyrody”.
Aby odnosić możliwie największe sukcesy w nagłaśnianiu krytycznej sytuacji zagrożonych gatunków oraz realizacji projektów ochronnych, partnerzy działający na arenie ochrony gatunków łączą swoje siły w ramach kampanii „Zwierzę roku”. Z wiodącym w projekcie Stowarzyszeniem Ogrodów Zoologicznych na Rzecz Ochrony gatunków i Populacji (ZGAP) współpracują organizacje oraz członkowie Niemieckiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych – DTG, VdZ oraz Wspólnoty Mecenasów Zoo – GdZ.
Foto: „Tak piękna jest świnia brodawkowata“; www.zoo-goerlitz.de
Naturschutz Tierpark Nasze Zoo Goerlitz Zgorzelec
Zittauerstr. 43 02826 Goerlitz
www.nasze-zoo.pl nasze-zoo@tierpark-goerlitz.de
https://www.tierpark-goerlitz.de/pl/Preise.html
tel. + 48 511 265 954, +49 3581 66 93000
